اقتصاد و سلامت چه چیزی در انتظار ایران است؟

یادداشتی از بهروز حاجیان تهرانی، کارآفرین سلامت و موسس گروه پیشتازتاب

هفته جهانی بهداشت فرا رسیده و زنگ خطر چالش های سلامت در ایران به صدا درآمده است و امروز بهترین زمان برای اتخاذ مسیر درست در این زمینه است. این روزها رابطه سلامت و اقتصاد بیش از هر زمان دیگری مورد توجه قرار گرفته است. یکی از گرایش هایی که در دنیا برای پاسخگویی به چالش های نظام سلامت مطرح شده است، بحث سلامت پیشگیرانه است که می تواند به عنوان نقطه عطفی در رابطه سلامت و اقتصاد نقش داشته باشد. اما دستیابی به سلامت پیشگیری محور نیازمند زیرساخت هایی است که در ایران باید به سمت آن حرکت کنیم. شواهد حاکی از آن است که جهان به سرعت در حال درک اهمیت سلامت پیشگیرانه، به ویژه رفاه، و تأثیر آن بر اقتصاد کشورها است.

Deloitte که شبکه ای از فعالیت ها از جمله مشاوره تجاری را انجام می دهد، گزارش های متعددی را به موضوع روندها و آینده سلامت اختصاص داده است. یکی از این مطالعات (1) نشان می دهد که دو سوم هزینه های بهداشتی ایالات متحده تا سال 2040 صرف رفاه می شود.

پیش از کووید، تخمین زده می شد که هزینه های مراقبت های بهداشتی در ایالات متحده در سال 2040 به 11.8 تریلیون دلار با نرخ رشد 5.3 درصد در سال برسد. با این حال، یک مطالعه جدید توسط Deloitte تخمین می زند که هزینه های مراقبت های بهداشتی ایالات متحده در سال 2040 به دلیل روندهای جدید سلامت، 3.5 تریلیون دلار کمتر از برآوردهای قبلی خواهد بود. اما وضعیت هزینه های سلامت در ایران چگونه است؟ نتیجه تحقیق (2) نشان داد که تا سال 2030 در ایران رشد هزینه های سلامت از تولید ناخالص داخلی و درآمد دولت فراتر خواهد رفت. بر اساس مطالعات انجام شده در این تحقیق، دولت از یک سو قادر به تامین هزینه های روزافزون بهداشتی و درمانی نخواهد بود و از سوی دیگر قادر به کاهش هزینه های خارج از جیب (OOP) نخواهد بود. شاخص زیر 30 درصد بر اساس آخرین گزارش مرکز تحقیقات شورا (3)، «بر اساس آمار منتشر شده، میانگین سهم پرداخت‌های مستقیم از جیب بیماران به کل هزینه‌های سلامت طی سال‌های 1390 تا 1398 معادل 42.2 درصد بوده است. و در سال 1398 هجری شمسی نیز 37.42 درصد بوده است که هدف پیش بینی شده در برنامه ششم توسعه برای کاهش این شاخص به 25 درصد، هدفی دست نیافتنی است. سوال اینجاست که نظام سلامت در ایران برای کاهش هزینه های بهداشت و درمان چه اقداماتی انجام داده است؟ طبق همین مطالعه، «ارائه مراقبت‌های بهداشتی پیشگیرانه مؤثر که احتمال ابتلا به بیماری فاجعه‌بار را کاهش می‌دهد، به طور کلی هزینه‌های تشخیص و درمان بعدی عوارض و هزینه‌های مراقبت طولانی‌مدت را کاهش می‌دهد». بنابراین افزایش سهم منابع در بخش بهداشت و پیشگیری می تواند با سرمایه گذاری در حوزه سلامت، بهبود وضعیت سلامت و جلوگیری از بروز هزینه های گزاف درمان در آینده، نیاز به درمان های پرهزینه و پرهزینه را کاهش دهد.

این در حالی است که بر اساس اطلاعات حساب های ملی سلامت ایران، بین سال های 1380 تا 1388 به طور متوسط ​​1/5 درصد از کل هزینه های سلامت صرف خدمات بهداشت عمومی و پیشگیری شده است. به نظر می رسد سونامی نقره (پیری جمعیت) چالشی حیاتی برای اقتصاد سلامت همه کشورها باشد. بررسی وضعیت جمعیتی ایران نشان می دهد که ایران از پیری جمعیت مصون نیست. معاون وزیر بهداشت گفت: نسبت سالمندان در بیست سال آینده از 10 درصد به 20 درصد افزایش می یابد و نسبت سالمندان دو برابر می شود. بر اساس گزارش سرویس بهداشت ملی انگلستان، تعداد افراد بالای 60 سال از 14.9 میلیون نفر در سال 2014 به 18.5 میلیون نفر در سال 2025 خواهد رسید. یکی از چالش‌هایی که NHS قصد دارد از طریق اقداماتی مانند تعریف مجدد «ناتوانی» به عنوان یک وضعیت قابل پیشگیری و کنترل، تشخیص زودهنگام، دستورالعمل‌های «پیری سالم» و استراتژی‌های پیشگیری بهبودیافته مدیریت کند. (4)

سلامت مبتنی بر پیشگیری و روندهای جدید سلامت نیازمند درک اهمیت جهت گیری داده در سیستم سلامت است. نمی توان به هفته سلامت اشاره کرد و از چالشی که در ایران در حوزه داده های سلامت با آن روبرو هستیم غافل شد. نوآوری در حوزه سلامت نیازمند زیرساخت‌های نظارتی مناسب است، زیرا رویکرد رگولاتوری برای تنظیم سلامت دیجیتال، دغدغه اصلی همه کسانی است که قصد ورود و فعالیت در این زمینه را دارند. چالش‌هایی که اخیراً شرکت‌های آنلاین در بحث توزیع آنلاین دارو با آن مواجه هستند، هشداردهنده است و نشان می‌دهد که زیرساخت‌های نظارتی در سایر بخش‌های سلامت دیجیتال بدون چالش نخواهد بود. یکی از مهم‌ترین چالش‌های پیش روی کارآفرینان و نوآوران حوزه سلامت، کندی نهاد نظارتی در تأمین زیرساخت‌ها و نوعی تفکر انحصاری در حوزه داده‌های سلامت است که مانع بزرگی برای ورود به حوزه سلامت خواهد بود. فناوری ها و نوآوری های جدید در جهان است. حوزه سلامت.

توجه داشته باشید:

(1) شکستن منحنی هزینه، دیلویت، https://www2.deloitte.com/us/en/insights/industry/health-care/future-health-care-spending.html

(۲) جهانمیر ن، نوورستی م، دمیری س، عبدی ز، گودرزی ر. پیش بینی هزینه های مراقبت های بهداشتی در ایران تا سال 2030: شواهدی از تحلیل سری های زمانی. مدیریت سیاست سلامت بین المللی J. 2022 دسامبر 6; 11 (11): 2563-2573. doi: 10.34172/ijhpm.2022.5405. Epub 2022 1 فوریه. PMID: 35174678; PMCID: PMC9818126 (3) مرکز تحقیقات شورای اسلامی، دفتر مطالعات اجتماعی، معاونت بهداشت، بررسی مفهوم هزینه های بالای سلامت و سیاست های حمایت مالی، تاریخ انتشار 1302/12/16 ه.

(4) NHS، بهبود مراقبت از افراد مسن https://www.england.nhs.uk/ourwork/clinical-policy/older-people/improving-care-for-older-people/