مويد اين مطلب دستيابي دانشمندان کشورمان به تکنولوژي سلولهاي بنيادي است. « تحقيق و توسعه در دارو سازي فارابي، بر پايه اين اعتقاد است که تنها تحقيقات و توسعه اي مداوم است که آينده اي روشن براي صنايع دارويي رقم مي زند. طراحي و توسعه فورمولاسيونهاي مختلف دارويي، توسعه فرآيندهاي توليد و روشهاي کنترل کيفيت و آناليز محصولات، انجام مطالعات فراهمي زيستي، تحقيق و ارزيابي سيستمهاي دارو رساني، ويژگي هاي فرآورده هاي دارويي جامد و انجام برنامه هاي مشترک و کوتاه مدت و ميان مدت تحقيقاتي با دانشگاه ها، از محورهاي اساسي فعاليت اين واحد است. نظري که بسياري از متوليان صنعت داروسازي به آن اعتقاد دارند اين است که، هزينه تحقيق توسعه در اين صنعت بسيار هنگفت است و در حد شرکت هاي کوچک دارو سازي کشور ما نيست و تحقيقات مي بايست در جهت مهندسي معکوس داروهاي تجاري که Patent آنها گذشته باشد و در واحدهاي آزمايشگاهي کنترل کيفيت و کشف روشهاي نوين توليد فورمولاسيونهاي موجود با هزينه تمام شده حداقل و کيفيت حداکثر در حد استانداردهايGMP باشد، صورت پذيرد. اين در حالي است که سازمان تامين اجتماعي سهامدار عمده شرکت ها دارويي است، افزايش قيمت دارو سود عملياتي اين شرکت ها را افزايش داده و جبران افزايش هزينه تحميل شده را مي نمايد و حتي ممکن است با افزايش قيمت سهام شرکت هاي دارويي، سود غير عملياتي شرکت ها و شرکت هاي هولدينگ آنها نيز افزايش يافته و درمجموع افزايش قيمت دارو به نفع سازمان تامين اجتماعي گردد (البته در اين رابطه نياز به بررسي هاي دقيق تري مي باشد).
وقتی فردی باور درستی دارد ناخودآگاه زیبا زندگی می کند. مثبت نگری: وقتی ما به ذهن و چشم هایمان یاد بدهیم جز زیبایی نبینند چیزی جز زیبایی نیز از زندگی دریافت نخواهیم کرد. نگرش مثبت به جهان سبب می شود به طور ناخودآگاه انرژی مثبتی از شما ساطع شود. این انرژی شما را زیباتر و دوست داشتنی تر از آنچه هستید نشان می دهد. ليکن به نظر مي رسد ارزش جايگزيني اين شرکت ها پايين تر از قيمت هاي بازار بورس مي باشد. به نظر مي رسد که اين قيمتهاي مداخله اي، باعث شکنندگي در صنعت دارو در ايران شده است. بدين ترتيب به نظر نمي رسد قيمت مهمترين شاخصه تجارت جهاني دارو به خصوص براي کشورهاي در حال توسعه مانند ايران باشد. بدين ترتيب در ايران هولدينگهاي دارويي تقريباً سياست گذاري اصلي صنعت دارو مي باشند. بدين ترتيب بايد به تجزيه و تحليل در صنعت به واسطه نوع توليدات پرداخت و به وجهه ساخت دارو نيز توجه نمود. و بدين ترتيب مديريت واحدي را در اين چارچوب ترسيم نمود. اين يک قيد در توليد را براي شرکت ها مطرح مي سازد. تفکر: آنچه به عملکرد انسان ها جهت می بخشد تفکر آنها است. اخلاق برخلاف ظاهر کاملا انتخابی است.
به عبارت ديگر تا زماني که ايران به بازار آزاد وارد نشده است و زير چتر حمايتي دولت قرار گرفته است، شرکت هاي موجود هيچ خطري را احساس نخواهند کرد. به هرحال صنعت دارو ارز حمايتي خود را از دست داد و قرار شد از ارز آزاد استفاده کند. می توان به بخشی از زیبایی خلقت تبدیل شد. این صنعت همچون سایر صنایع از مشكل داشتن شركتهای با ارزش بازار كم رنج میبرد كه بیش از ۹۰ درصد آن متعلق به چند سهامدار حقیقی و حقوقی است كه به راحتی میتوانند برای سهم شركت خود جریانسازی كنند و سهامداران دیگر را به اشتباه بكشانند. است. پس می توان گفت تعریف زیبایی از یک سو به تجربه و دیدگاه های شخصی برمی گردد و از طرف دیگر برگرفته از باورهای حاکم بر جامعه است. در هر جامعه ای تعریفی که از زیبا بودن ارائه می شود متفاوت است زیرا ملاک های آن متاثر از عوامل متعددی همچون فرهنگ، آداب و رسوم و … زیبایی برخلاف تصور عموم به زیبا بودن صورت محدود نمی شود بلکه می تواند در برگیرنده فکر، سبک زندگی، دوست، خانه و … زیبایی برخلاف تصور عموم به زیبایی صورت محدود نمی شود بلکه می تواند در برگیرنده فکر، سبک زندگی، دوست، خانه و …
تمرکز بر زشتی ها و بدی ها، زیبایی انسان را محو می سایت 3m-healthtourism کند. ليکن اين فرآيند نيز در صورت بزرگتر شدن سايز و مقياس توليد اين شرکت ها ساده تر، سريعتر و ارزانتر صورت خواهد پذيرفت. در سال 81 دولت با يک عزم جدي تصميم بر تک نرخي شدن ارز گرفت و قرار شد نرخ ارز بر مبناي سيستم شناور مديريت شده تعيين شود. ولي با شروع آزاد سازي، مديران قوي و ساختار هاي پيشرفته، بازار داخلي را از وضعيت دستوري خارج کرده و ترکيب صنعت را دچار تحول هاي جدي خواهند کرد. اما طرحهاي توليد داروهاي جديد در ساختار دارويي کشور تعريف نشده است و با هزينه هاي سرسام آور آن، با وجود مقايسهاي کوچک توليدي امکان پذير نمي باشد. اين اصل، از بديهيات علم اقتصاد است که با افزايش مقياس، هزينه تمام شده سرانه کالاي توليدي پايين مي آيد. از طرف ديگر يک شرکت توليدي ممکن است جهت ثبت دارو خود در کشور مقصد يک پروسه طولاني و پرهزينه را طي کند و داروي مورد نظر خود را در آن کشور عرضه نمايد، پس از آن، همان دارو از همان شرکت با نرخ پايين تر به کشور مزبور قاچاق مي شود. به هر ترتيب پس از پيروزي انقلاب اسلامي، سازمان صنايع ملي ايران، عمده اين شرکت ها را به دستور دادگستري کل کشور، ملي اعلام نمود و پس از يک پروسه قابل ملاحظه، به نهادها و سازمانهاي متفاوتي واگذار کرد.
به نظر مي رسد در صورت تحقق کامل برنامه ها و افزايش نرخ دارو، (حتي با وجود حاشيه سود ثابت ) سود آوري شرکت هاي دارويي افزايش خواهد يافت، چرا که با افزايش نرخ مواد اوليه، اگر نرخ کالاي فروش رفته نيز به همان نسبت افزايش يابد سود ناويژه نيز، افزايش خواهد يافت. در اين بين بسيار نادر بودند شرکت هائي که تحت مالکيت و مديريت ايران باشند و در ميان انبوهي از نيروهاي بازاريابي و فروش شرکت هاي رقيب، همراه با برترين متخصصان دارويي خارجي و فرمولاسيون جديد دارويي به علاوه دانش فني بالا و جديدترين تکنولوژي روز دنيا، فعاليت خود را ادامه مي دادند. به هر ترتيب در اين مورد ديدگاه ديگري نيز در اقتصاد دارو وجود دارد که به نظر نمي رسد فاقد وجاهت باشد و آن هم اينکه در مورد يک محصول خاص دانش فني و تکنولوژي و فورمولاسيون از طرف خارجي خريداري شود و امتيازهايي نظير خريد مواد اوليه از شرکت مبدا، در فرايند توليد قرار گيرد. این تفکر که رنگ پوست، مدل بینی، رنگ چشم، مو و … همگی بر شکل گیری یک تفکر زیبا موثر هستند. مطلب ديگري که بايد در مورد شرکت هاي دارويي ( و بخصوص شرکت هاي بورسي) مد نظر قرار گيرد دامنه توليدات از نظر شکل توليد و ماهيت توليدات است.
به هر ترتيب از مهمترين شرکت هاي دارويي ( داخل بورس) تحت پوشش تامين اجتماعي، شرکت هاي داروپخش، کارخانجات داروپخش، تمار، پارس دارو، اکسير، داملران، رازک، زهراوي، گسترش دارويي، دارو پخش، فارابي، ابوريحان و … بدين ترتيب در حال حاضر از جمله با اهميت ترين استراتژي هائي که در تامين اجتماعي مطرح شده است، مديريت تلويحي اکثر شرکت هاي دارويي تامين اجتماعي توسط اين شرکت مادر تخصصي (داروپخش) و يا تشکيل و سپردن امور اجرايي شرکت هاي دارويي به يک هولدينگ دارويي تخصصي مي باشد. از مهمترين شرکت هاي مادر تخصصي که سهامدارش سازمان تامين اجتماعي مي باشد شرکت داروپخش است. فشار قيمتي که همواره به نفع مصرف کننده (خانوارها و تامين اجتماعي) بوده است، شکاف قيمتي محصولات را با داروهاي جهاني بسيار زياد کرده است. لذا با استفاده از جديدترين بانکهاي اطلاعاتي پزشکي، داروسازي و شيميايي سعي در توسعه محصولات و روزآمد نمودن فرآيندهاي توليد و کنترل کيفي خويش دارد. نمونه هايي از آن در شرکت زهراوي و …
اين بنياد تقريباً اکثر قريب به اتفاق سهام خود را به شرکت سرمايه گذاري البرز(سهامي عام) منتقل کرد. و يا شرکت داروسازي سبحان در سال 1355 تحت نام شرکت سويران کمپاني با 49 درصد سهام متعلق به سرمايه گذاران خارجي و مابقي به خانواده خسروشاهي تعلق داشت و … از سالها تاكنون این صنعت رشد بسیاری كرده به نحوی كه ۹۶ درصد داروهای نسوز در داخل تهیه میشود و در دو جهت محصول و تاسیس كارخانه های جدید توسعه یافته است. با وجود فعاليت بيش از 40 سال براي بسياري از شرکت هاي داروسازي، عمده تجهيزات صنعت داروسازي در کشور فرسوده و کهنه شده اند. مهمترين مشکلي که صنعت داروي کشور از متولي خود احساس مي کند بحث قيمت گذاري است. اين معضل ، نمي تواند چالش بزرگي براي اين صنايع باشد چرا که هزينه ايجاد خطوط جديد زياد نيست و اکثر شرکت ها مي توانند به مرور در راستاي تعويض اين تجهيزات گام بردارند. و اين امر، باعث افزايش هزينه تمام شده توليدات آنها مي گردد. شرکت هاي داخلي مي توانند اولاً با افزايش کيفيت داروهاي ساخت داخل قابليت رقابت با داروهاي خارجي را ايجاد نمايند و ثانياً با تبليغات اصولي اين فرهنگ را خصوصاً در ميان پزشکان از بين ببرند.
اگر ما نتوانیم خودمان را بپذیریم به طور ناخواسته تمام تمرکزمان را بر روی عیب های خود می گذاریم این امر سبب می شود که دیگران هم اینگونه به ما نگاه کنند. البته بديهي است نگاه دولتي به اين امر بسيار حائز اهميت است. می تواند تعریف زیبایی را تغییر دهد، کاملا تفکر اشتباهی است. به هر ترتيب شرکت هاي داروسازي با هر سياست ممکن، مي بايست حجم توليد خود را افزايش دهند. در صنعت دارو نيز با وجود ارزهاي حمايتي شاهد اتلاف منابع يا افزايش دوره گردش مواد کالا بوديم. اما بنا به قانون برنامه سوم، صنايعي که از ارز غير حمايتي استفاده مي کنند نمي بايست مشمول قيمت گذاري واقع شوند. مصرف کننده به واسطه ارتباط معنا داري که با سلامتي خود دارد، حاضر نيست تن به داروهاي نا آشنا و با کيفيت پايين تر بدهد. به نظر مي رسد اين روند به واسطه فرهنگ مصرفي مصرف کننده مي باشد. در روند سودآوري آنها بسيار موثر خواهد بود. و ارزش مبادلات این شركتها از ابتدای سال بالغ بر ۴۰۰ میلیارد ریال برآورد شده كه سهام مبادله شده آنها از مرز ۶۰ میلیون قطعه فراتر رفته است. بهره گيري از امکانات دستگاهي پيشرفته و همکاري با مراکز دانشگاهي و تحقيقاتي نيز مسير انجام اين مطالعات را هموارتر ساخته است.
بنابراین آنچه می تواند بر زیبا دیده شدن اثرگذار باشد تفکر و اندیشیدن درست به مقوله زندگی است. البته همان طور که در قسمت قبل گفته شد، مقياس کوچک صنعت داروسازي در ايران گام برداشتن در اين حوزه را مقرون به صرفه نمي کند ولي در صورت بزرگ شدن اين صنعت، نگاه به افقهاي جديد نيز امکان پذير خواهد بود. شرکت فارابي که يکي از شرکت هاي بزرگ داروسازي کشور است و تحقيقات خود را در همان سطح مذکور برنامه ريزي کرده است. به هر حال نکات فوق، رويدادهاي با اهميتي هستند که در چارچوب صنعت دارو در کشور در حال وقوع هستند. بانک ملي نيز ازجمله شرکت هاي هولدينگ دارويي در کشور است که داروسازي اسوه، جابر بن حيان و کيميدارو، از مهمترين شرکت هاي دارويي تحت مالکيت اين هولدينگ مي باشد. اشاره نمود. در مورد شرکت هائي که سهامدار عمده دارند و در بورس اوراق بهادار تهران معامله مي شوند نيز شاهد اقبال خوب بخش خصوصي نسبت به اين سهام هستيم. براي مثال به فعاليتهاي واحد تحقيق و توسعه شرکت فارابي اشاره مي کنيم. همانطور که در قسمتهاي قبل ديديم تحقيق و توسعه(R&D)، اصلي ترين رکن صنعت داروسازي در دنيا است.
اكثر شركتهای داروسازی دارایی قابل توجهی ندارند و بیشتر ارزش آنها داشتن فرمول تهیه داروها یا ساخت داروهای خاص است كه برخی شركتها به دلیل برخی رانتها در اختیار دارند. همچنین ورود شركتهای خارجی در كنار اعطای نمایندگی به شركتهای داخلی و تلاش دانشكدههای داروسازی امكان رشد این صنعت را بیشتر فراهم كرد. با تمام این تفاسیر شركتهای داروسازی از اوایل سال جاری رشد پایدار و پیوستهای را؛ تجربه كردند به نحوی كه برخی از این شركتها توانستند بین ۱۰ تا ۵۰ درصد افزایش قیمت سود برای سهامداران خود به ارمغان بیاورند. اما در همین میان شركتهایی بودند كه تا ۱۰ درصد افت قیمت را تجربه كردند. همچنین كمبود نقدینگی و عدم حمایت دولت سبب كاهش قیمت و كمیت داروها میشود. از طرفی وجود كارخانههای متعدد داروسازی آنها را مجبور به دادن امتیازهای مختلف به داروخانهها میكند همین مساله سودآوری آنها را كاهش میدهد. یكی دیگر از مشكلات این شركتها سود یا فروش آنها نصف ارزش بازار شركت هم نیست كه خود از نكات منفی برای سهم آن و افزایش ریسك این سهام به حساب میآید كه امكان ایجاد حباب را برای سهام آنها مهیا میكند.
ورزش: ورزش کردن دارای فواید بسیاری است اما اثر آن بر ظاهر غیر قابل انکار است. اين امر مي تواند از طريق افزايش توليد داروهاي ژنريک پرمصرف جهت بازار داخل و صادرات به کشورهاي آسيايي و آفريقايي باشد و هم مي تواند از طريق داروهاي با کيفيت و قابل رقابت با داروهاي معتبر خارجي صورت گيرد. اگر توليد داروهاي ژنريک -تجاري نيز تحقق يابد اجراي برنامه هاي بازاريابي نيز ضرورت بيشتري پيدا مي کند. لذا همان طور که پيش تر نيز ذکر شد، بزرگ شدن بنگاههاي توليد دارو (و يا هولدينگ شدن و ادغام ) در فرآيند آتي صنعت دارو از اين منظر نيز (بازاريابي) کاملاً مشهود است. اما با وجود تک نرخي شدن ارز، قيمت دارو افزايش چنداني نيافت. اثر تک نرخي شدن ارز بر وضعيت مالي شرکت هاي دارويي (کاهش دوره گردش موجودي مواد و دارايي ها، افزايش نسبت آني و …) در قسمتهاي قبل مورد بررسي قرار گرفت.
كارخانه بدون توجه به ظرفیت خود اقدام به ساخت و تولید دارو میكند كه سودآوری بیشتری دارد. اما نکته مهمتر آن است که اگر قيمتهاي دارو در ايران واقعي شود با توجه به آمارهاي بين المللي، سرانه مصرف دارو در ايران 22 دلار خواهد شد که 97/0 درصد درآمد سرانه مي گردد که اين نسبت با سياست وزارت بهداشت و استانداردهاي بين المللي همخواني دارد. همانطور که گفته شد زیبایی امری نسبی است پس نمی توان آن را محدود به چند مورد خاص کرد. تا قبل از سال81 سيستم ارزي کشور بر مبناي سيستم چند نرخي بود به نحوي که بعضي از صنايع استراتژيک ازجمله دارو جهت تامين مواد موثره(اوليه) از ارز حمايتي با نرخ 1750 ريال برخوردار بودند. البته مي توان در ايران با نگاه حمايتي دولت و در راستاي کسب رتبه علمي مناسب در جهان از وجود متخصصان خبره و دانشمندان علوم پايه استفاده شود و با هزينه هاي بسيار پايين تر از متوسط جهاني و استفاده از امکانات موجود در کشور به دستاوردهاي جديدي دست يافت. آمارهاي بين المللي حاکي از آن است که هر داروي جديدي که بخواهد وارد بازار شود به طور متوسط 850 ميليون دلار هزينه در بر دارد اما اين هزينه تنها 20 درصد ارزش حال فروش آتي داروهاست.
