۲۰ نوع مختلف روانشناس را بشناسید

در حقیقت دانشمندان این قسمت تلاش میکنند تا بفهمند چه تغییراتی در جسم و بهخصوص مغز باعث بهوجودآمدن مشکلات روانی میشود. روان شناس مدرسه به کودکان کمک می­کند با مشکلات عاطفی، تحصیلی، اجتماعی و رفتاری در محیط مدرسه کنار بیایند. بعضی از متخصصان این حوزه از طریق معاینه و درمان بیمارانی که در زمینه­های مختلف نیاز به کمک دارند، کار بالینی انجام می­دهند. این دسته از روانشناسان به چگونگی پردازش، یادگیری، ذخیره­سازی، تشخیص و بهره­گیری از اطلاعات توسط مغز می­پردازند. این دسته از روان­شناسان اغلب در بیمارستان، کلینیک سلامت روان و مطب خصوصی کار می­کنند و در زمینه­ی انواع روش­های درمان آموزش دیده­اند اما ممکن است در درمان دسته­ای از اختلالات خاص یا کار کردن با جمعیت خاصی از جامعه تخصص بگیرند. مثلا، ممکن است روانشناس بالینی در حوزه­ای نظیر درمان مصرف مواد، سلامت روان کودکان، سلامت روان بزرگسالان یا سالمندان تخصص داشته باشد. در این قسمت تلاش میشود تا برنامههایی برای بهبود شرایط جامعه ریخته شود. کودکان استثنایی به گروهی از کودکان گفته میشود که دارای معلولیت یا بیماری خاصی هستند. این بخش از روانشناسی که به آن روانشناسی رفتارگرا گفته میشود هنوز هم ادامه دارد و تأثیر بسیاری بهخصوص در تربیت کودکان گذاشته است.

روانشناس شخصیت همچنین روی مسائلی مانند ارتباط برخی خصوصیات شخصیتی با بیماری و اختلالات خاص، تاثیر شخصیت روی تصمیم­گیری و عوامل مختلفی که در شکل گرفتن شخصیت نقش دارد تمرکز می­کند. زیرا با وجود تفاوت­های بارز، فرض بر این است که برخی خصوصیات بین گونه­های مختلف یکسان است. روانشناس شخصیت به مطالعهی جنبه­های مختلف شخصیت و تاثیر خصوصیات فردی روی زندگی و رفتار فرد میپردازد. محققان می­توانند با درک بهتر تاثیر این آسیب و بیماری­ها، راهی برای پیشگیری، درمان و کنترل آسیب و بیماری­های جدی مغز پیدا کنند. او همچنین وظیفه­ اجرای برنامه­های آموزشی برای کارمندان را برعهده دارد تا دانش و عملکرد آن­ها به حداکثر و آسیب و زیان به حداقل برسد. دسته­ دیگر، از مهارت و دانش خود برای تاثیرگذاری روی رفتار انسان استفاده می­کنند تا گروه­های سالم و خلاق­تری داشته باشیم. این دسته از روان­شناسان به مطالعه­ رفتار خلبان و سایر خدمه­ پرواز می­پردازند. انجام این وظیفه شامل روان­درمانی، تجویز آزمایشهای مختلف روان­شناختی، آموزش روش­های مختلف مواجه شدن با شرایط به بیمار و ارائه­ی توضیحاتی درمورد رفتار سالم می­شود.

از روان­شناس زیستی گاهی تحت عنوان روان­شناس بیولوژیک یا روان­شناس فیزیولوژیک هم یاد می­شود. به­ طور مثال، ممکن است روان­شناس هوانوردی تعدادی آزمون روان­شناختی طراحی کند که برای انتخاب خلبان به کار می­آید. کودکانی که با نوعی از مشکل (چه رفتاری، عاطفی یا تحصیلی) دست و پنجه نرم می­کنند، می­توانند برای پیدا کردن راه حل موثر با روان­شناس مدرسه صحبت کنند. این دسته از روان­شناسان شباهت زیادی به روانشناس بالینی دارند. آنها اغلب شباهت یا تفاوت جنبه­های مختلف رفتار در بین فرهنگ­های متفاوت را بررسی می­کنند. بنابراین، مطالعه­ی رفتار و واکنش­های حیواناتی مانند موش و سگ درک بهتری از رفتار انسان به دست می­دهد. تلاش میکنند تا از طریق تغییر رفتار مشکلات را برطرف کنند. مثلا، روانشناس شخصیت ممکن است به این مسئله بپردازد که شخصیت چطور شکل می­گیرد و آیا قابل تغییر هست یا خیر. ممکن است این دسته از متخصصان به عنوان محقق به بررسی تاثیر انسان روی محیط بپردازند. یکی دیگر از زمینههایی که روانشناسان صنعتی در آن فعالیت میکنند این است که در زمان استخدام تلاش میکنند تا با بررسی شخصیت افراد آنها را در بهترین مشاغلی که با شخصیتشان تناسب دارد قرار بدهند.

این دسته از روان­شناسان، که با نام روان­شناس بازار هم شناخته می­شوند، به تحقیق پیرامون رفتار مصرفکننده و ارائه­ی روش­های بازاریابی به­ منظور توسعه­ی بیزینس می­پردازند. متخصصانی که در این رشته از روان­شناسی فعالیت دارند، نقش مهمی در نظام آموزشی ایفا می­کنند و معمولا با والدین، معلمان، دانش­آموزان و دیگر کارکنان مدرسه همکاری دارند تا اطمینان حاصل شود که محیط یادگیری سالم، امن، حمایت­گر و خلاق است. همچنین این دسته از روان­شناسان برای طراحی اجزای مختلف هواپیما مانند کابین یا عرشه­ پرواز با متخصصان دیگر نظیر مهندسان و روان­شناسان عوامل انسانی همکاری میکنند. با اینکه روان­شناس قانونی در فرهنگ عام اغلب به ­عنوان یک کارآگاه به تصویر کشیده می­شود که برای دستگیر کردن افراد مجرم با قانون همکاری می­کند، این دسته از متخصصان در واقعیت وظایفی نظیر ارزیابی وضعیت مجرمان نوجوان و بزرگسال از نظر ارتکاب مجدد به جرم، همکاری با شاهدان کودک، ارزیابی صلاحیت فرد برای شهادت دادن و ارائه­ی شهادت حرفه­ای در دادگاه را بر عهده دارند. روان­شناس محیط به کشف روابط میان فرد و محیط اطراف، شامل محیط طبیعی و مصنوعی، می­پردازد. روانشناس اجتماعی طیف گسترده­ای از موضوعات مانند نگرش، تعصب، ارتباط، روابط میان­فردی، پرخاشگری و ترغیب را بررسی می­کند. برای مثال اگر خود شخص به ما بگوید که با دیگران صحبت نمیکند زیرا از روابط اجتماعی خجالت میکشد با احتمال بیشتری بحث اضطراب اجتماعی را مطرح میکنیم.

تمرکز روان شناس مهندسی روی کشف روش­هایی برای بالا بردن توانایی انسان به واسطه­ی توسعه­ی ماشینآلات، تجهیزات، تکنولوژی و محیط کار است. بعضی از افراد فعال به عنوان روانشناس اجتماعی بخش زیادی از فعالیت خود را صرف تحقیقات اولیه می­کنند که هدف از آن بالا بردن آگاهی نسبت به رفتار اجتماعی است. بعضی از آن­ها روی دوره­ی خاص مانند اوایل کودکی، نوجوانی، بزرگسالی یا سالمندی تمرکز می­کنند. نحوه تربیت کودک تأثیر بسیاری روی شخصیت او حتی تا بزرگسالی خواهد داشت. اما بسیاری از ما به محض شنیدن اصطلاح روان شناس، مرد یا زنی را در مطب تصور می­کنیم که در حالی­که بیمار روی مبل چرمی نشسته، روی کاغذ یادداشت برمی­دارد. این دسته از متخصصان در طراحی تبلیغات، پیدا کردن مخاطبان بالقوه، ارائه­ی محصولاتی که برای بعضی از مشتریان جذاب است و یادگیری این نکته که نگرش­ها نسبت به یک محصول یا برند چگونه شکل می­گیرد و چه تغییری می­کند به بیزینس­ها کمک می­کنند و به­ منظور رسیدن به این هدف، از نظرسنجی­ها، تجربه، مشاهدات طبیعی و گروه­های متمرکز مصرفکننده بهره می­گیرند. در یک تعریف ساده روانشناسی را علم مطالعه رفتار و فرایندهای روانی مینامند. اگر بخواهیم به دنبال تاریخچه علم روانشناسی بگردیم میتوانیم آن را به زمان آغاز فلسفه و از زمانی که راجع به انسان صحبت میشده است ربط بدهیم.

روانشناس مشاور در مورد افرادی که دچار اختلال روانی، مشکل رفتاری، مشکل عاطفی، استرس و مسائل مرتبط به آن هستند، از روان­درمانی کمک می­گیرد. این دسته از روان­شناسان به افرادی که در بازار مشغول هستند کمک می­کنند که بدانند چه چیزی باعث می­شود مصرفکننده، محصولات و خدماتشان را خریداری کند. بعضی از متخصصان این رشته در زمینه­ی تشخیص و بررسی مشکلات بالقوه که در یادگیری کودک اختلال ایجاد میکند، تخصص میگیرند. این دسته از متخصصان وظایفی نظیر معاینه کودکانی که دچار معلولیت یا تاخیر در رشد هستند، بررسی مشکلات مربوط به کهولت سن و مطالعه­ی کسب مهارت­های زبانی را برعهده دارند. این دسته از روان­شناسان تاثیر بیماری و آسیب مغزی روی رفتار را هم مطالعه می­کنند. روانشناس اجتماعی به مطالعه­ رفتار گروهی، شامل نوع رفتار فرد در محیط اجتماعی و تاثیر گروه روی رفتار فرد، می­پردازد. آن­ها به مطالعه و تحقیق پیرامون مغز و رفتار می­پردازند. اما یک روانشناس به دلایل فردی و اجتماعی افسردگی نیز توجه میکند و درمانهایی بهغیراز درمان دارویی را به کار میبرد.

روان­شناس نظامی در محیط نظامی از روان­شناسی بهره می­گیرد. در این شاخه از روانشناسی رفتار مردم در اجتماع، دلایل آن و همینطور آسیبهای اجتماعی مورد بررسی قرار میگیرند. آنها معتقدند که بخشی از ذهن به نام ناهشیار کنترل بخشهای مهمی از رفتار ما را برعهده دارد. همان­طور که از توضیحات مختصر فوق برمی­آید، روانشناسی و روان شناس به دسته­های مختلف تقسیم می­شود که روی طیف گسترده­ای از رفتارهای انسان تمرکز دارند. به این معنا که تمامی رفتارهای قابلمشاهده و همینطور آنچه در ذهن انسان میگذرد را بررسی میکند. رفتارگرایان به طور مستقیم رفتارهای شما را مورد بررسی قرار میدهند. بررسی رفتار بهتنهایی فقط تا همینجا به ما کمک میکند. روان­شناس بین فرهنگی به تفاوت­ انسان­ در فرهنگ­های مختلف و تاثیر تشابهات فرهنگی روی رفتار میپردازد. مثلا، روان­شناس بین فرهنگی تفاوت میان شیوه­ی تربیت در فرهنگ­ جمع­گرا را با فرهنگ فردگرا می­سنجد و توضیح می­دهد این تفاوت­ها چه نقشی در رفتار انسان در بزرگسالی دارد. روان­شناس تطبیقی رفتار گونه­های مختلف را مطالعه می­کند و به ­خصوص به تفاوت رفتار در انسان و حیوان میپردازد.

حرفه روانشناسی به همینها ختم سایت 3m-healthtourism نمیشود! از آن­جایی­که شغل خلبانی ذاتا حساس و تخصصی است، لازم است افرادی برای این حرفه انتخاب شوند که سالم و دارای ثبات روحی باشند و بتوانند تحت فشار عملکرد خوبی از خود نشان دهند. بله، بسیاری از روان شناسان از روش گفتاردرمانی بهره می­برند اما افرادی که در این حرفه مشغولند، وظایف مختلف دیگری هم بر عهده دارند. روانشناس بالینی افرادی را که دچار پریشانی روانی و بیماری روحی هستند تحت معاینه، تشخیص و درمان قرار می­دهد. مطالعه­ی تورندایک روی گربه­ها، بررسی­های پاولف روی سگ­ها و آزمایشهای اسکینر روی کبوترها تنها نمونه­ای از روان­شناسی تطبیقی است که نشان می­دهد مطالعه­ی رفتار حیوانات ما را به درک بهتر نسبت به رفتار انسان می­رساند. یکی از وظایف روان­شناس مهندسی ارائه­ نوعی از تکنولوژی است که می­توان در صنعت پزشکی از آن بهره جست تا بیمار سریع­تر بهبود پیدا کند. روانشناس مشاور مانند روانشناس بالینی از روان­درمانی استفاده می­کند و قانونا به­ عنوان روان­شناس متخصص و معتبر شناخته می­شود. روان­شناس جامعه معمولا در محیط­های مختلف اعم از دانشگاه، نمایندگی­های دولتی، موسسات اجتماعی و بیزینس­های خصوصی مانند استاد، مشاور، مشاور سیاسی، مدیر برنامه و محقق فعالیت می­کند.

در حقیقت آنها دلیل تمامی مشکلات و بیماریهای روحی را مسائلی میدانند که در ناهشیار فرد اتفاق میافتد. تلاش او این است که سلامت بیمار به بهترین حالت ممکن برسد و سلامت جسمی و روحی او تامین شود. این موارد شامل درمان سربازانی که دچار بیماری روحی یا پریشانی عاطفی هستند، تحقیق پیرامون جنبه­های مختلف زندگی نظامی و کمک به سربازان برای بازگشت به زندگی مدنی می­شود. با این­که روانششناس بالینی در فضای پزشکی فعالیت می­کند، پزشک نیست و در اکثر موارد نمی­تواند دارو تجویز کند. با این­که تمرکز بسیاری از متخصصان این رشته روی تحقیقات اولیه است، در اغلب موارد این حوزه بسیار کاربردی است. به­ علاوه، مرتبا از او خواسته می­شود سطح سازمانی بیزینس را مورد بررسی قرار دهد و به دنبال روش­هایی برای کاهش هزینه، تقویت بازدهی و افزایش رضایت و ثبات کارمندان بگردد. آن­ها همچنین به دنبال بالا بردن سواد اجتماعی و ارائه­ی برنامه­های پیشگیری هستند.

ثابت شده که این ملاحظات در طول تاریخ روان­شناسی مفید و مهم واقع شده­اند. اگر به فکر ورود به رشته­ی روان­شناسی هستید، باید مشخص کنید کدام حوزه مناسب شماست. فعالان در حوزه روانشناس شخصیت به طیف گسترده­ای از موضوعاتی که در زندگی روزمره کاربرد دارد علاقه نشان می­دهند. در این مقاله از درمانکده میتوانید بیشتر با روانشناس بالینی و حوزه کاری یک روانشناس بالینی آشنا شوید. در این مطلب از درمانکده با مفهوم شخصیت آشنا شوید تا روانشناس شخصیت و حیطه کاری وی را بهتر بشناسید و با مراجعه به این مقاله با روانشناس شخصیت و حیطه کاری یک روانشناس شخصیت بیشتر آشنا شوید. باتوجهبه آنچه گفته شد در این مطلب سعی میکنیم تا راجع به روانشناسی و زمینههای مختلف آن کمی بیشتر صحبت کنیم. در این مطلب با درمانکده همراه باشید تا شما را با انواع دیگری از روانشناسان مثل روانشناس بالینی یا روانشناس تربیتی و روانشناس شخصیت و روانشناس اجتماعی آشنا کنیم. این دسته از روان­شناسان پیرامون مسئله­ی سلامت جامعه تحقیق می­کنند.

روان­شناس هوانوردی از دانش خود در روان­شناسی برای انتخاب بهترین افراد در این وظیفه­ حیاتی استفاده می­کند. بعضی از روان­شناسان تربیتی پیرامون استعداد و اختلال در یادگیری تحقیق می­کنند. تمرکز برخی از روان­شناسان رشد روی پژوهش و بالا بردن آگاهی درمورد مشکلات رشد است که در طول عمر رخ می­دهد. این بخش را بیشتر اوقات میتوانیم از زبان خود شخص بشنویم. بااینحال بیشتر مطالبی که میخوانند راجع به اطلاعات زیستشناختی است. از نظر آنها زمانی که فرد به آگاهی راجع به دلیل رفتارهایش میرسد مشکلات برطرف خواهند شد. این دسته از روان­شناسان نحوه­ی یادگیری و فرایند آموزش را مورد بررسی قرار می­دهند. روان­شناس شناختی تفکر فرد، اعم از نحوه­ی تصمیم­گیری و حل مشکل، را ارزیابی می­کند. آن­ها روی نحوه­ی واکنش خریداران به تبلیغات تحقیق میکنند، به ارزیابی روش­های تصمیم­گیری می­پردازند و نقش احساسات را هنگام خرید بررسی می­کنند. روان­شناس سازمانی به بررسی رفتار در محیط کار مانند انتخاب بهترین کارمند برای مشاغل خاص و افزایش سودمندی کارمند می­پردازد.

روان­شناسان سازمانی با میانگین درآمد سالانه ۱۲۵ هزار دلار، پردرآمدترین دسته از روان­شناسان هستند. میانگین درآمد روانشناس مشاور طی یک سال ۸۵ هزار دلار است. برآوردها در اداره­ی آمار نیروی کار ایالت متحده نشان می­دهد میانگین درآمد روانشناس تربیتی سالانه ۷۵ هزار دلار است؛ یعنی درامد روانشناس تربیتی نسبت به میانگین درآمد سایر روان­شناسان در حوزه­های مختلف (۷۹,۰۱۰ دلار) کمی پایین­تر است. درآمد روان­شناسان تجربی (شامل روان­شناسان تطبیقی) سالانه ۹۲ هزار دلار است که در این زمینه بعد از روانشناسان سازمانی قرار می­گیرند. روان­شناس مدرسه درصورت نیاز مستقیما دست به اقدام می­زند یا رفتار کودک را مدیریت می­کند یا ممکن است به دانش­آموزانی که نیاز به هم­صحبت دارند مشاوره دهد و از آن­ها حمایت کند. روان­شناس زیستی با بررسی منشا عصبی رفتار، می­تواند به عوامل مختلف زیستی که ممکن است روی تفکر، احساس و عمل فرد تاثیر بگذارد پی­ ببرد. روان­شناس سلامت به موضوعاتی مانند تاثیر روان­شناسی، زیست، گروه­های اجتماعی و رفتار روی سلامتی، بیماری و وضعیت عمومی فرد می­پردازد. روان­شناس سازمانی از دانش خود در روان­شناسی برای طراحی پرسش­نامه استفاده می­کند تا متقاضیان دریافت شغل را تحت ارزیابی قرار دهد. هدف از این رشته توجه به مشکلات اجتماعی، بهبود سلامتی و اجرای قوانینی است که به بهتر شدن زندگی افراد میانجامد.

یا اصلاً رفتن پیش یک مشاور میتواند چه فایدهای برای ما داشته باشد؟ آیا روانشناسان با دیدن چهره و رفتار ما میتوانند به درون شخصیتمان آگاهی پیدا کنند؟ بعضی از روان­شناسان نظامی روی ارائه­ی خدمات روان­درمانی در شاخه­های مختلف نظامی تمرکز دارند ولی دسته­ی دیگر از دانش خود درمورد ذهن و رفتار انسان برای جذب سربازان جدید، استرس نبرد، آموزش، تصمیمگیری و رهبری استفاده می­کنند. انواع گوناگونی از روان شناس وجود دارد؛ روانشناس بالینی یا روانشناس تربیتی و روانشناس اجتماعی و روانشناس شخصیت و … روان شناس مهندسی برای حل مشکلات واقعی و ارائه­ روش­هایی تلاش می­کند که در زندگی روزمره کاربرد عملی داشته باشد. دسته­ی دیگر کار رسیدگی به بیمارانی را که برای کنار آمدن با مشکلات رشد نیاز به کمک دارند برعهده می­گیرند. متخصصان این رشته اغلب وظایفی نظیر رهبری تحقیق و کار با بیمار را برعهده دارند. به لطف برنامه­های محبوب تلویزیون و سینما، علاقه به این رشته طی سال­های اخیر افزایش داشته است. تخمین زده می­شود میانگین درآمد روانشناس اجتماعی طی یک سال ۸۵ هزار دلار است؛ اما اگر در سازمان دولتی مشغول به کار شود، درآمد بیشتری خواهد داشت. به­ گفته­ی انجمن روان­شناسی آمریکا، درآمد روانشناس بالینی سالانه ۸۰ هزار دلار است.

مشاور کسی است که در حیطه سلامت روان تلاش میکند اما آنها معمولاً با کسانی که درگیر بیماریهای روانی هستند کار نمیکنند. این مورد شامل کار روی پروژه­های صرفه­جویی، کمک به محافظت از گونه­هایی که در معرض خطر قرار دارند و جستجوی روش­هایی برای متوقف شدن گرمایش جهانی می­شود. آیا می­دانستید بعضی از روان­شناسان به بررسی نحوه­ کار و تعامل افراد با ابزارهای محیطی می­پردازند؟ در ادامه فهرستی از تعدادی حیطه­ی تخصصی و وظایف مرتبط با آن ذکر شده است. یا زمانی که یک نفر از بودن در جمع کنارهگیری میکند میتوانیم پیشبینی کنیم که او درگیر مشکلاتی مانند اضطراب اجتماعی یا افسردگی است. یکی از دلایل اهمیت روانشناسی و همانطور که گفتیم روانشناسی کودک و نوجوان این است که به شما کمک میکند تا راه صحیح را برای تربیت فرزندتان پیدا کنید. تحقیق در این حیطه کنش محور است و روی ارائه­ی راه حل­های واقعی تمرکز دارد که فورا قابل اجرا باشد. روانشناس شناختی در محیط­های مختلف مانند دانشگاه، مرکز تحقیقات، موسسات بازپروری، بیمارستان، نمایندگی­های دولتی و مطب خصوصی فعالیت می­کند. احتمالاً شما هم نامهایی مثل روانکاوی یا درمان شناختی را شنیدهاید. روانشناس تربیتی تاثیر عوامل اجتماعی، شناختی و عاطفی را روی فرایند یادگیری می­سنجد.

این وظیفه شامل اقدام به عنوان مشاور در پرونده­های کیفری یا بحث مدنی، ارزیابی صلاحیت والدین در گرفتن حق حضانت فرزند و ارائه­ی خدمات روان­درمانی به قربانیان جرم می­شود. روان شناس رشد به تحقیق پیرامون رشد انسان در تمام طول عمر می­پردازد. روان شناس قانونی روی رابطه­ی انسان و قانون تمرکز دارد. روانشناسی تربیتی رابطه نزدیکی با روانشناسی کودک دارد. باید بدانید که حیطه کاری روانشناسان متفاوت است؛ مثلا تحصیلات روانشناس بالینی با روانشناس شخصیت متفاوت است و یا فعالیتهای روانشناس تربیتی با روانشناس اجتماعی فرق دارد. چرا باید حیوانات را مورد بررسی قرار داد؟ همانطور که از نام این روش پیداست سعی میکند تا روانشناسی را از دیدگاه زیستی مورد بررسی قرار بدهد. از اینجا بود که بررسی ذهن و موضوعاتی مثل انگیزه در روانشناسی مطرح شدند. به همین خاطر هنوز هم بسیاری از مردم با آن آشنایی چندانی ندارند. آشنایی با این اصول به شما کمک میکند تا با دقت بیشتری بتوانید رویکرد مناسب برای خودتان را انتخاب کنید.

توسط دکتر زادان فرخ

دکتر زادان فرخ متخصص قلب هستم